Γιατί η επιστροφή μοιάζει πάντα πιο σύντομη;

Για τους περισσότερους το ταξίδι σε έναν αγαπημένο προορισμό φαντάζει πιο μακρινό από τον δρόμο του γυρισμού και την επιστροφή στην καθημερινότητα, παρόλο που η απόσταση του ταξιδιού είναι συνήθως η ίδια.

Η παραπάνω ψευδαίσθηση ισχύει και στην περίπτωση που κάποιος αποφασίσει να επιστρέψει από διαφορετική διαδρομή (ίσης απόστασης), από αυτήν που ταξίδεψε αρχικά.

Το ίδιο συναίσθημα βίωσε και ο αστροναύτης Alan Bean όταν επέστρεφε από την σελήνη με το Apollo12. Το ταξίδι της επιστροφής πράγματι χρειάστηκε να γίνει σε λιγότερο χρόνο, αλλά ο γυρισμός πάντα θεωρείται πιο σύντομος και σύμφωνα με τους ερευνητές ονομάζεται “return trip effect”. 

“Αυτή η επίδραση φαίνεται πράγματι ότι είναι πολύ ισχυρή” αναφέρει ο ψυχολόγος Niels van de Ven του πανεπιστημίου Tilburg της Ολλανδίας, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει την παράλογη λογική του μυαλού μας όταν συγκρίνουμε τις αποστάσεις.

Η έρευνά του δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychonomic Bulletin and Review και αφού επιβεβαίωσε ότι όντως πολλοί άνθρωποι νιώθουν πως ο γυρισμός είναι πιο γρήγορος, κατέληξε ότι αυτό έχει να κάνει με τις διαφορετικές προσδοκίες που έχουν οι ταξιδιώτες όταν φεύγουν και όταν επιστρέφουν από τις διακοπές τους.

Όπως διαπιστώθηκε στην έρευνα, ο ενθουσιασμός που συνοδεύει κάθε μικρό ή μεγάλο ταξίδι, μας κάνει να αισθανόμαστε την διαδρομή μεγαλύτερη, ενώ με την ίδια λογική η μελαγχολία που χαρακτηρίζει το ταξίδι της επιστροφής, το κάνει να φαίνεται πιο σύντομο.       
“Τελικά όλα εξαρτώνται από τις προσδοκίες μας και τι αναμένουμε ότι θα συμβεί”, αναφέρει ο Michael Roy, ψυχολόγος του Elizabethtown College. 

Σημασία δεν έχει ο προορισμός αλλά το ταξίδι που ξεκινάει με σκέψεις, εικόνες και μεγάλες προσδοκίες. Ο δρόμος της φυγής μεγαλώνει από τις σκέψεις και τις επιθυμίες, ενώ στον γυρισμό δεν περιμένουμε κάτι περισσότερο από ένα σύντομο δρόμο που θα μας προσγειώσει στην πραγματικότητα.

“Μη βιάζεις το ταξίδι διόλου”, αναφέρει ο Καβάφης στο ποίημα Ιθάκη και όπως φαίνεται οι περισσότεροι ακολουθούμε πιστά την συμβουλή του.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ερευνά τους θα μπορέσει να επεκταθεί και σε άλλες δραστηριότητες, προκειμένου να εξηγήσει το λόγο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται διαφορετικά τη χρονική διάρκεια των εργασιών που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν.