Κινόα : Το «χρυσάφι» των Ίνκας ως εναλλακτική καλλιέργεια
Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες , σε φυτικές ίνες και διαθέτει πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά.
Είναι η Κινόα που αποτελεί από τα αρχαία χρόνια το «χρυσάφι» των Ίνκας καθώς πριν από 5000 χρόνια, στα βουνά των Άνδεων, ήταν οι πρώτοι που άρχισαν να καλλιεργούν κινόα. Πίστευαν ότι ο σπόρος της έδινε δύναμη στους πολεμιστές τους ενώ είχε και μία ιδιαίτερη θέση στις ιεροτελεστίες τους.
Οι Ισπανοί κατακτητές που έφτασαν στη Νότια Αμερική τον 16ο αιώνα, προσπάθησαν να καταστρέψουν τις καλλιέργειες κινόα, μα το φυτό επέζησε ως άγριος θάμνος στα βουνά σε μικρές ποσότητες. Τη δεκαετία του -80 δύο Βορειοαμερικανοί ανακάλυψαν την αρχαία υπερτροφή και από τότε η δημοτικότητά της εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η κινόα τρώγεται σαν σιτηρό και σχετίζεται με το σπανάκι, τα σέσκουλα και τα τεύτλα. Τα διατροφικά της οφέλη είναι πολλά για τον ανθρώπινο οργανισμό και όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, η καλλιέργειά της εξυγιαίνει το έδαφος από τα νιτρικά καθώς διαθέτει βαθύ ριζικό σύστημα που τα απορροφά προτού φτάσουν στους αβαθείς υδροφόρους ορίζοντες.
Σε κάποιες περιοχές του νομού Λάρισας διενεργήθηκαν πειράματα (από το Ινστιτούτο Χαρτογράφησης και Ταξινόμησης Εδαφών Λάρισας) που έδειξαν ότι ο σπόρος της κινόας είναι πολύ πλούσιος σε πρωτεΐνες. Αποτελεί μια πλήρη πρωτεΐνη που περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα.
Η κινόα περιέχει σχεδόν διπλάσια ποσότητα ινών από τα περισσότερα άλλα δημητριακά, περιέχει σίδηρο, λυσίνη (που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και επιδιόρθωση των ιστών), είναι πλούσια σε μαγνήσιο, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μαγγάνιο και σε ριβοφλαβίνη (Β2), η οποία βελτιώνει το μεταβολισμό της ενέργειας εντός του εγκεφάλου και των μυϊκών κυττάρων και βοηθά στην παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα.
Σε έρευνα που διεξάγεται τις τελευταίες δεκαετίες, διαπιστώθηκε ότι η θρεπτική αξία της είναι συγκρίσιμη μόνο με το μητρικό γάλα, το οποίο είναι η πιο πλήρης τροφή που είναι γνωστή στις μέρες μας. Δεν είναι τυχαίο το ότι η NASA συμπεριέλαβε την κινόα στο σύστημα εξοπλισμού (Controlled Ecological Life Support System) των πυραύλων για αποστολές μακράς διάρκειας ως εναλλακτική λύση διατροφής! Είναι γεγονός ότι η κινόα μπορεί να αποτελέσει μία εναλλακτική λύση για την επίλυση των προβλημάτων σίτισης σε λαούς που δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες πρωτεϊνούχες τροφές.
Στη χώρα μας, οι καταλληλότερες περιοχές για την καλλιέργειά της είναι οι ημιορεινές και ορισμένες ορεινές περιοχές σε Μακεδονία και Θράκη. Το φυτό αυτό είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στην ξηρασία και την αλατότητα.
Υπολογίζεται πως η μέση απόδοση σε καρπό είναι 200 με 250 κιλά το στρέμμα ενώ η τάση της κινόας να προσαρμόζεται εύκολα μπορεί να την κάνει ιδιαίτερα δημοφιλή και στην Ελλάδα όπου η καλλιέργειά της έχει δοκιμαστεί ελάχιστα. Οι χώρες με την μεγαλύτερη παραγωγή κινόας είναι Βολιβία, το Περού και ο Ισημερινός.
