Τα μυστικά της ζωοφόρου του Παρθενώνα αποκαλύπτονται…

Τα έργα του Φειδία στην αρχαιότητα πέρα από την κίνηση, την κομψότητα και την αφηγηματικότητα που διέθεταν, αποτελούσαν συγχρόνως έργα ζωγραφικής ενώ έφεραν και διάφορα μεταλλικά εξαρτήματα που ήταν ορατά από πολύ μακριά.
Στεφάνια, σκήπτρα, επιχρυσωμένες τρίαινες στην ανατολική ζωοφόρο του Παρθενώνα προκαλούσαν τον θαυμασμό των προσκυνητών του ιερού της θεάς Αθηνάς.

Η τρισδιάστατη ψηφιακή σάρωση που εφαρμόστηκε στη ζωοφόρο του Παρθενώνα, αποκάλυψε μεγάλο αριθμό λαμπερών μεταλλικών στοιχείων που κοσμούσαν την μαρμάρινη επιφάνεια του ανάγλυφου. Οι θεοί αλλά και οι μορφές της πομπής των Παναθηναίων, έφεραν σανδάλια, καπέλα, ενώ αρκετοί συγκρατούσαν τα άλογα τους με χαλινάρια, συνθέτοντας ένα θέαμα εντυπωσιακό για ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της γλυπτικής.

Τα πρώτα συμπεράσματα από την τρισδιάστατη ψηφιακή σάρωση της ζωοφόρου, παρουσίασε σε ημερίδα ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που διεξάγεται σε συνεργασία με το εργαστήριο του καθηγητή Διονύσιου Μπουζάκη ενώ ένα τμήμα των ερευνών έγινε στην Ελβετία, με χορηγίες και προσφορά ελβετικού ιδρύματος.

Η ζωοφόρος υποβλήθηκε σε αξονικές τομογραφίες με τη χρήση ακτινών Χ και νετρονίων. Η εικόνα από τις μετρήσεις μας δείχνει την πρόθεση του αρχαίου καλλιτέχνη να δώσει προοπτικό βάθος στις μορφές, ενώ παράλληλα μας καταδεικνύει ότι η ζωοφόρος είναι ένα έργο φτιαγμένο με απόλυτη ακρίβεια.

Η τεχνική και η τεχνολογία συνεργάστηκαν απόλυτα στην κλασική δημιουργία του 5ου αιώνα π.Χ. και όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παντερμαλής: «Ίσως τώρα είναι καιρός να επιχειρηθεί μια ψηφιακή αναπαράσταση του Παρθενώνα από την Υπηρεσία Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως. Βεβαίως, η κατάσταση του κτιρίου δεν είναι καλή, αλλά πρέπει να γίνει μια προσπάθεια».

Με τη χρήση ακτινών Χ και νετρονίων, οι επιστήμονες μπορούν να διεξάγουν ασφαλή συμπεράσματα για την αρχική εικόνα των έργων τέχνης που έχουν υποστεί μεγάλες αλλοιώσεις στο πέρασμα των αιώνων, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι αρχαιολόγοι που ερευνούσαν ένα αρχαίο λυχνάρι, κατάφεραν να εντοπίσουν το δακτυλικό αποτύπωμα του τεχνίτη που το δημιούργησε.

Η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να εφαρμοστεί και στην κατασκευή πιστών αρχαίων αντιγράφων χωρίς να είναι απαραίτητη η επαφή με τα πρωτότυπα. Μάλιστα τα αντίγραφα που παράγονται είναι εξαιρετικής ποιότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα αντίγραφα που εκθέτονται σε αίθουσα δίπλα από το αμφιθέατρο του Μουσείου, που στην κυριολεξία κέρδισαν τις εντυπώσεις των επισκεπτών.