Από πού πήραν τα ονόματά τους τα ελληνικά νησιά;
Είναι τα «σμαράγδια» που βρίσκονται διάσπαρτα στα ελληνικά πελάγη.
Τα νησιά αποτελούν κύριο μορφολογικό χαρακτηριστικό του ελληνικού χώρου αλλά και τμήμα του πολιτισμού και της παράδοσης της χώρας μας. Όλοι τα γνωρίζουμε, πολλά από αυτά τα έχουμε επισκεφτεί και αμέτρητες φορές έχουμε αναφέρει τα ονόματά τους.
Γνωρίζουμε όμως από που πήραν το όνομά τους;
Μυθικοί ήρωες, αρχαίοι θεοί και βασιλιάδες αλλά και γεωλογικά χαρακτηριστικά αποτέλεσαν έμπνευση για την ονομασία πολλών ελληνικών νησιών.
Η Σαντορίνη ή αλλιώς Θήρα, ονομάστηκε έτσι από τον αρχαίο Σπαρτιάτη Θήραν που αποίκησε πρώτος το νησί. Η ονομασία Σαντορίνη οφείλεται στους διερχόμενους Φράγκους Σταυροφόρους, οι οποίοι κατά το πέρασμα τους στέκονταν για ανεφοδιασμό κοντά σε εκκλησία της Αγίας Ειρήνης, η οποία υπήρχε στο νησί.
Η Μύκονος «βαπτίστηκε» έτσι από τον επώνυμο ήρωα Μύκονο, απόγονο του μυθικού βασιλιά της Δήλου Ανίου, γιου του Απόλλωνος και της νύμφης Ροιούς, κόρης του Διονύσου.
Η Κέρκυρα ήταν νύμφη, κόρη του ποταμού Ασώπου. Ο Ποσειδώνας αγάπησε την όμορφη νέα, την έφερε στο νησί και του έδωσε το όνομά της.
Η Ρόδος, σύμφωνα με τους μελετητές, ονομάστηκε έτσι από το ομώνυμο λουλούδι, ιερό στον θεό Ήλιο. Για τον λόγο αυτό και τα νομίσματα του νησιού παρίσταναν από τη μία πλευρά το κεφάλι του Ήλιου και από την άλλη το Ρόδον.
Για την Ικαρία υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την προέλευση του ονόματός της. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ονομάστηκε έτσι από τον μύθο θρυλικού Ικάρου, ο οποίος με τον θάνατό του έδωσε το όνομά του στο Ικάριο πέλαγος.
Η Σκύρος οφείλει το όνομά της στο άγριο πετρώδες έδαφός της. «Σκίρον» ή «σκύρον» σημαίνει «συντρίμμια πέτρας».
Το όνομα της Σκιάθου λέγεται ότι προέρχεται από τις λέξεις «σκιά» και «Άθως», μια και το νησί βρίσκεται γεωγραφικά στη σκιά του Αγίου Όρους.
Για τη Νάξο υπάρχουν δύο βασικές θεωρίες. Είτε ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Νάξου, ηγεμόνα των πρώτων αποίκων του νησιού, ή το όνομα της προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «νάξαι», που σημαίνει «θύσαι», λόγω των πολλών θυσιών που γίνονταν εκεί προς τιμή των θεών.
Και για την Φολέγανδρο υπάρχουν δύο εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη το όνομα προέρχεται από την φοινικική λέξη phelekgundari («helekgundari») που σημαίνει «πετρώδης γη». Κατά τη δεύτερη εκδοχή το νησί πήρε το όνομά του από τον πρώτο του μυθολογικό οικιστή, τον Φολέγανδρο, γιο του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα.
Για την Λήμνο, η επικρατέστερη εκδοχή (από όσες υπάρχουν) είναι ότι οφείλει την ονομασία της στις αρχαίες ελληνικές λέξεις «ληίς» (που σημαίνει κοπάδι) + «μήλο» (που σημαίνει πρόβατο), δηλαδή νήσος κοπαδιών αιγοπροβάτων.
Κρήτη ονομαζόταν μία από τις νύμφες που φύλαγαν τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων στον κήπο των θεών και σύμφωνα με τη μυθολογία, από τη νύμφη αυτή πήρε το όνομά του και το νησί.
Τα Κύθηρα άλλαξαν όνομα πολλές φορές, αφού οι κατά καιρούς ηγεμόνες του νησιού του έδιναν διάφορα ονόματα. Η ονομασία «Κύθηρα» δόθηκε από την Αφροδίτη, την προστάτιδα του νησιού κατά την αρχαιότητα, που εκεί την έλεγαν Κυθήρια ή Κυθέρεια, από το ρήμα «κεύθω», το οποίο σημαίνει «κρύπτω τον έρωτα στην κοιλία».
Η Σύρος ονομάστηκε έτσι από τους πρώτους κατοίκους της, τους Φοίνικες. Το όνομά της προέρχεται είτε από τη λέξη «ουσύρα» που σημαίνει ευτυχής, είτε από το «συρ» που σημαίνει βράχος.
Το νησί της Λέρου είναι σχεδόν επίπεδο, με το υψηλότερο σημείο του να βρίσκεται στα 320 μέτρα. Αυτός είναι και ο λόγος που ονομάστηκε έτσι, από την αρχαία ελληνική λέξη «λέρος» που σημαίνει ομαλός, επίπεδος.
Ο Πάρος ήταν ο πρώτος ηγεμόνας των αποίκων του ομώνυμου νησιού, όπως και ο Θάσος για το νησί της Θάσου, ο Ζάκυνθος για την Ζάκυνθο, ο Κέφαλος για την Κεφαλονιά όπως και ο Άνδρος για την Άνδρο, ο πρώτος οικιστής του νησιού.